Carl Orff

Carl Orff (d. 10 Temmuz 1895 Münih, Almanya - ö. 29 Mart 1982 Münih) Carmina Burana isimli sahne kantatının yaratıcısı olan Alman besteci. Orff çocuklara müzik öğretmek için özel bir eğitim yöntemi geliştirmiştir.

Yaşamı

Subay kökenli, soylu bir aileden gelen Orff 10 Temmuz 1895 günü Münih'te doğdu. Annesi yetenekli bir piyanistti. Carl, müzik sevgisini annesinden almıştı ve küçük yaştan başlayarak tiyatroya da düşkündü. Henüz çocukken evde oluşturduğu kukla tiyatrosu için oyunlar yazan ve besteler yapan Carl, 17 yaşına geldiğinde bir opera ve pek çok şarkı bestelemişti. Münih Müzik Akademisi’ne girdiyse de, kısa sürede akademik müzik çalışmalarından sıkıldı. Sahne müziğine olan ilgisinden ötürü ortaçağ ve Rönesans döneminin ilk sahne müziği yapıtlarını inceledi. Bu çalışmaları 1935’te Carmina Burana’yı yaratması için Orff'a esin verdi.
1803’te Münih yakınlarında bir manastırın kütüphanesinde bulunan 200 kadar şarkı ve şiir Carmina Burana’ya kaynaklık etmiştir. Carmina Burana, çoğu oldukça açık saçık Latince metinlere dayanan bir üçlemenin ilk yapıtıdır. Trionfi (Zaferler) diye adlandırılan bu üçlemenin diğer yapıtları Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite’dir. Yapıtın ilk gösterimi 1937’de gerçekleşti ve Orff’a büyük ün getirdi.
Orff, 1924’te dans öğretmeni Dorothee Günther ile genç kızların müzik eğitimi için Münih’te bir okul kurmuştu. Bu okulda çocuklar için müzik eğitimine yönelik araştırmalar yaptı. Okul, 1944’te Naziler tarafından kapatıldı. 4 yıl sonra Orff’un bazı dans müziği kayıtlarının rastlantı olarak yayınlanması, geliştirdiği yöntemlerin Almanya’da yayılmasını sağladı ve çocuklar için müzik yayını yapan radyo programları başladı. Orff, çocuklardaki doğal müzik yeteneklerinin basit vurmalı ve yaylı çalgılar yoluyla geliştirilebileceğini düşünüyordu. Geliştirdiği teknikler şimdi pek çok ülkede kullanılmaktadır.
Carl Orff, 1930’da Münih Bach Topluluğu’nun şefi olmuştu. Nazi döneminde de bu görevde kalmıştır. Orff'un Nazi partisi ile ilişkisi öne sürülse de, kesin olarak kanıtlanamamıştır. Carmina Burana adlı yapıtı 1937'deki Frankfurt ilk gösteriminden sonra Nazi Almanya'sında oldukça tutulmuştur. Felix Mendelssohn'un müziğini yasaklayan Nazi yönetiminin, Şekspir'in Bir Yaz Gecesi Rüyası'na yeni bir olay müziği yazılması çağrısını yanıtlayan birkaç besteciden (öteki birçok besteci katılmamıştır) birisidir. Öte yandan, Orff daha Naziler yönetime gelmeden, 1917 ve 1927 yıllarında da bu oyun için müzik yazmıştı.
'Ak Gül' (Die Weiße Rose) adlı Nazi karşıtı direniş örgütünün kurucularından ve Nazi Almanya'sınca yargılanıp öldürülen Kurt Huber, Orff,un kişisel arkadaşlarından birisidir. Kurt Huber'in tutuklanmasından sonra Huber'in eşinin, Orff'un ilişkilerini kullanarak kocasını kurtarma yalvarışlarını 'Huber ile yakınlığının ortaya çıkması durumunda her şeyini yitireceği' gerekçesi ile geri çevirmiştir. Huber'in eşi, o günden sonra bir daha Orff'u görmez.
Bununla birlikte, Carmina Burana'dan gelen yazarlık parasının kesilmesi kaygısı ile, savaştan sonra Almanya'yı Nazilerden arındırmaya çalışan Birlik Ülkeleri'nin bir görevlisine, 'Ak Gül' örgütünün üyesi ve Nazi karşıtı direnişçi olduğunu öne sürmekten de kaçınmayacaktır. Orff'un örgüte üyeliği ve direnişçiliği konusunda hiçbir kanıt olmadığı gibi birçok kaynakça da yalanlanmıştır. Yıllar sonra, suçluluk duyguları içinde, ölmüş arkadaşı Huber'e mektup yazıp bağışlanma dileyecektir.
Orff, zamanının büyük bölümünü yurtta ve yurtdışında bestecilik öğretmeye adamıştır. "Yeni bir şey yaratmak istiyorsan mutlaka eski olanı kullan" anlayışı ile yapıtlar veren Orff, 1949’da yaratığı Antigonea adlı oyunu Sofokles’in bir yapıtı üzerine bestelemişti. 1950’de Münih Müzik Lisesi’ne öğretmen oldu, 1955 yılında Tübingen Üniversitesi’nden fahri doktor oldu, 1961’de Salzburg’da müzik öğretmenlerini eğitmek amacıyla Orff Enstitüsü’nü kurdu. Carl Orff, 1982’de bütün ömrü boyunca yaşadığı Münih’te öldü.

Eserleri

Carmina Burana, Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite adlı kantatlarını birleştirerek oluşturduğu Trionfi üçlemesi Başta Almanya olmak üzere pek çok ülkede bestecinin en çok seslendirilen yapıtıdır:

• Operalari
  • Der Mond (Ay) (1939)
  • Die Kluge (Akıllı Kız) (1943)
  • Antigonae (1949)
  • Ein Sommernachtstraum (1952, rev. 1962)
  • Prometheus (1968)
  • De Temporum Fine Comoedia (1973)
• Bairisches Welttheater (Baverya Dunya Tiyatrosu)
  • Die Bernauerin (Bernaulu Kız ) (1947)
  • Astutuli, eine bairische Komödie (1953)
• Paskalya oyunu
  • Comoedia de Christi Resurrectione (1956)
• Isa'nin dogumu oyunu
  • Ludus de nato Infante mirificus (1961)
• De Temporum Fine Comoedia, Vigilia (1973, rev. 1977)
• Trionfi
  • Carmina Burana (1937)
  • Catulli Carmina (1943)
  • Trionfo di Afrodite (1953)
  • Claudio Monteverdis Klage der Ariadne, Orpheus (1925, rev. 1940)
  • Orkestra icin Entrata, William Byrd'un "The Bells" eserine atifla (1539–1623) (1928, rev. 1941)
• Theatrum Mundi (Dunya Tiyatrosu)
  • Antigonae (1949)
  • Oedipus der Tyrann (1959)
  • Prometheus (1968)
• Orff Schulwerk
  • Musik für Kinder (with Gunild Keetmann) (1930–35, reworked 1950–54)

Ayrıca bakınız

• Opera bestecileri listesi

Dış bağlantılar

• Carl Orff Foundation (İngilizce) (Erişim:12.9.2010)
• Orff Merkezi, Munih (Almanca) (Erişim:12.9.2010)
• Deutsches Musikarchiv Katalogu (Almanca) (Erişim:30.10.2010)
• Diskografi (İngilizce) (Erişim:12.9.2010)