La traviata

 



La traviata Giuseppe Verdi'nin bestelediği Francesco Maria Piave'nin libretto'sunu yazdığı 3 perdelik opera eseri. Alexandre Dumas'nın 1848 yılında yazdığı Kamelyalı Kadın romanını temel almıştır. İlk defa 6 Mart, 1853 tarihinde Venedik'te, Teatro la Fenice tiyatrosunda oynanmıştır. "La Traviata" başlığı doğru yoldan çıkmış (kötü yola sapmış) kadın anlamındadır. Opera hazırlanmaktayken libretto yazarı Piave ve besteci Verdi orijinal hikâyenin yazarı Dumas gibi zamanın çağdaş (19. yüzyil ortası) olmasını istediler; fakat eseri sipariş veren yapımcı La Fenice Tiyatrosu eserin geçmişte (yaklaşık 1700 yıllarında) yer almasında ısrar etti. Fakat 1880lerden sonraki yapımlarda hep besteci ve librettocunun isteğine uygun olarak 19. yüzyıl zaman olarak uygulanmaktadır.
Bu eserde 1853 ve Mayis 1854de II. Perde ve III. Perde'de bazı değişmeler yapılmış ve yeni versiyon yine Venedik'te fakat Teatro di San Benedetto'da ilk defa temsil edilmiştir. Sonraki yapımlarda genellikle bu revize edilmiş şekliyle eser oynanmaktadır.
Şimdi bu opera çok popülerdir ve bütün dünya opera evlerinin reperatuvarlarında vazgeçilmez bir eser olmuştur. Opera America listesine göre Kuzey Amerika'da en çok sahneleye konulan 20 opera arasında (Madam Butterfly ve La bohème operalarindan sonra) üçüncü sırayı almıştır. Türkiye'de ise ilk kez 1954 yılında Ankara'da temsil edilmiştir

Konu özeti

Mekân: Paris ve yakınları
Zaman: 18. yüzyıl başları. Modern prodüksiyonlarda çoğunlukla 19. yüzyıl.

I. Perde

Büyük bir salon, Paris.

Gala afişi

Dilber Violetta kendi evinde bir parti düzenlemiştir. Partide Violetta’ya yakışıklı bir delikanlı tanıştırılır; adı Alfredo’dur. Violetta Alfredo ve onu partiye getiren Gastone'ye şampanya ikram eder. Alfredo herkes ile birlikte ünlü içki aryasını söyler (Libiamo, ne' lieti calici). Violetta ziyaretçilerini dans etmek üzere öteki salona yollar. İki yeni çift yalnız kalırlar. Violetta Alfredo'ya bağımsızlığın ve zevkin kendisi için önemli olduğunu söyler, Alfredo ise ona nasıl hayran olduğunu anlatmaktadır (Alfredo, Violetta: Un di felice eterea). İkilinin sonunda Violetta göğsündeki kamelyayi çıkarır ve Alfredo’ya uzatır. Çiçek solduğunda kendisine gelmesini ister. Sabaha karşi misafirler evi terk eder. Violetta âşık olmuştur. Bunu açıklarken bir yandan da Alfredo’yu unutması gerektiğine kendisini inandırmaya çalışır (Violetta: Sempre libera).

II. Perde

1. Sahne Üç ay sonra, Violetta ve Alfredo'nun kaldığı evin salonu.
Violette Alfredo'ya aşık olmuştur. İki sevgili Paris'in dışında bir yerde beraber yaşamaya başlamışlardır. Alfredo birlikte hayatın mutluluğu üzerinde şarkıya başlar. (Alfredo: Di miei bollenti spiriti – "Benim sıcak ruhum"). Hizmetkari Annina Paris'ten gelir ve Alfredo onunla konuşurken Violetta'nin bu kırsal alanda geçinebilmek için atlarını, arabalarını, elmaslarını gizlice sattığını öğrenir. Bundan Alfredo utanır ve para bulmaya Paris'e gider. Bunu Violetta'ya bir mektup bırakarak açıklar.
Alfredo Paris'te iken, Violetta'yı Alfredo’nun yaşlı babası Giorgio Germont ziyaret eder. Kadından oğlunu terketmesini istemektedir. Alfredo’nun hafifmeşrep bir kadınla yaşıyor olmasından rahatsızdır. Violetta Alfredo'yu çok sevdiğini ve onunla ilişkisini bırakamıyacağını bildirir. Giorgio Germont, Alfredo'nun küçük kardeşi olan kızının bu nedenle nişanlı bulmadığıni bildirir (Giorgio: Pura siccome un angelo – "Bir melek gibi masum iffetli kızım var") ve Alfredo'nun ailesinin hatırı için bu ayrılmayı yapmasında israr eder. En sonunda Violetta buyuk bir yeisle birlikte Alfredo'dan ayrılmayı kabul eder. Giorgio Germont onun yaptığı büyük fedakarlığa minnetarlığını göstermek için onu alnından öper ve ağlayan Violetta'yi geride bırakıp sahneden çıkar.
Violetta Giorgio Germont evi terkettikten sonra arkadaşı Flora'ya mektup yazar ve onu verdigi partiye gelecegini bildirir. İkinci mektubu Alfredo'ya yazdığı ayrılık mektubudur. Alfredo eve geri döner ve Violetta'yı bu ikinci mektubu hemen bitirmişken bulur. Violetta acısını ve göz yaşlarını çok zor kontrol etmektedir ve tekrar tekrar Alfredo'yu kayitsiz sartsiz sevdigini bildirir (Violetta: Amami Alfredo - "Seni seviyorum, Alfredo"). Sonra hemen cikar ve bitmis olan ayrilik mektubunu Afredo'ya vermek üzere bir uşağa verir.
Biraz sonra uşak Alfredo'ya Violetta'nın mektubunu getirip verir. Violetta ayrılmıştır. Bu sirada Alfredo'nun babası içeri girer. Alfredo'dan onunla birlikte Provence'daki evlerine gelmesini ister. (Giorgio: Di Provenza il mar – "Deniz kıyısında Provence"). Alfredo Violetta'nın bu ayrılışında babasının parmağı olduğunu sezer ve masa çekmecesinde bulduğu parti davetnamesi de bu şüphelerini güçlendirir. Partide Violetta'yı bulabileceğini düşünerek Paris'e gitmeye karar verir. Babası Alfredo'yu dururmak ister ama o kararını vermiş ve intikam duygusu ona hakim olmuştur.
2. Sahne Flora'nın evinde parti

Teatro la Fenice

Flora dostları için bir parti düzenlemiştir. Eğlence için fal bakan çingeneler, boğa güreşçileri gibi pek çok unsur düşünülmüştür (Koro: Noi siamo zingarelle – "Biz çingeneleriz"); (Koro: Di Madride noi siam mattadori – "Biz Madrid'den gelen boğa güresçileriyiz."). Gaston ve arkadaşları boğa güreşçileri ile birlikte şarkı söylerler (Gastone, koro, danscılar: E Piquillo, un bel gagliardo – "Çok genç ve çok cesur Piquillo idi."). Masalarda kumar da oynanmaktadır. Salona Alfredo girer ve kumar oynamaya başlar. Ardından Violetta yeni erkek arkadaşı Baron Douphol’un kollarında içeri girer. Alfredo sürekli kazanmaktadır. Misafirler oda değiştirdiği sırada Violetta Alfredo’yu salona çağırır ve Baron’la bir sorun çıkarmaması için ricada bulunur. Alfredo, Violetta kendisiyle gelirse Baron’a bir şey yapmayacağını söyler. Violetta bunu rededer. Verdiği bir söz Alfredo ile gitmesine engeldir. Kadın Baron’u sevdiğini söyler. Delikanlı bunun üzerine Salondaki misafirlerin yanına geri döner, onlara Violetta’yı gerçekten sevdiğini, fakat onun sadece parayı düşünen bir insan olduğunu haykırır ve kumarda kazandığı paraları Violetta’nın ayaklarına atar (Alfredo: Questa donna conoscete? - "Bildiğiniz bu kadın.") Violetta arkadaşlarının kollarına yığılır. Herkes hayrete düşmüştür. Baron Alfredo’ya yaklaşarak olanların cezasını çekeceğini söyler ve onu düello’ya davet eder. Oğlunu arayan Giorgio salona girer. Bu karışıklığın gerçek nedeninin bildiği için oğlunun davranışını kınar (Giorgio, Alfredo, Violetta, koro: Di sprezzo degno, se stesso rendo – "Bu kişinin kınanma gerekir."). Violetta Alfredo'nun bir gün kendisi için yaptığı fedakârlığı anlayacağını fakat bunun bir anlam taşımadığını, Alfredo’yu ölene kadar seveceğini söyler. (Violette: Alfredo, Alfredo, di questo core non puoi comprendere tutto l’amore – "Alfredo, Alfredo, kalbimde senin için aşkın ne kadar çok büyük olduğunu hiç anlayabilemezsin.")

III. Perde

Violetta’nın yatak odası
Violetta'nin verem hastalığı çok ağırlaşmıştır. Doktor Grenvil, Annina'ya Violetta'nın ancak iki üç saat daha yaşayabileceğini söyler. Violetta odasında tek başına Alfredo'nun babası tarafından gönderilmiş bir mektubu okumaktadır. Bu mektubta Alfredo ile yaptığı düello sonucunda Baron'un ölmeyip yaralandığı ve Alfredo'nun babası oğluna Violetta'nin kendisi ve kiz kardesi icin yaptığı fedakarlıklar hakkında bilgi verdiğini ve oğlunu mümkun olan en çabuk bir şekilde Violetta'ya göndererek ondan kendini bağışlamasını isteyecegini de bildirir. Fakat Violetta bunun çok geç olduğunu hisseder (Violetta: Addio del passato – "Benim acıklı hikâyem de böyle son buluyor.").
Annina koşarak odaya girer ve Violetta'ya Alfredo'nun geldiğini haber verir. Sevgililer tekrar birlikte olmuşlardır. Alfredo birlikte Paris'ten ayrilmalarini teklif eder (Alfredo, Violetta: Parigi, o cara , noi lasceremo – "Sevgilim, Paris'ten ayrılacağız.").
Fakat bu çok geçtir. Violetta ömrünün dolduğunu ve ölmek üzere olduğunu bilmektedir (Alfredo, Violetta: Gran Dio! morir si giovane – "Büyük Allahım. Bu kadar genç yaşta ölmek"), Yaşlı Girgio Germont Doktorla birlikte gelir (Ah Violetta); yaptıklarından pişmandır. Hemen sonra Violetta Alfredo'nun kolları arasında son nefesini verir.

Ünlü müziksel parçalar

I. Perde

• Libiamo ne' lieti calici – Brindisi
• Un dì, felice, eterea - İkili: Alfredo ve Violetta
• È strano, è strano! - Arya: Violetta
• Ah fors'è lui che l'anima - Arya: Violetta
• Follie! Follie! - Arya: Violetta
• Sempre libera - Arya: Violetta

II. Perde

• De' miei bollenti spiriti - Arya: Alfredo
• Pura siccome un angelo - Arya: Germont
• Non sapete quale affetto - Arya: Violetta
• Un di quando le veneri - İkili: Germont, Violetta
• Ah ! Dite alla giovine - İkili: Violetta, Germont
• Morro' ! La mia memoria - İkili: Violetta, Germont
• Di Provenza il mar- Arya: Germont
• Noi siamo zingarelle - Koro: çingeneler korosu
• Di Madride noi siami mattadori - Koro: boğa güreşcileri korosu ve kadınlar korosu
• Ogni suo aver tal femina -Arya: Alfredo
• Di sprezzo degno, se stesso rendo - Ensambl: Giorgio, Alfredo, Violetta, koro
• Alfredo, Alfredo, di questo core non puoi comprendere tutto l’amore - Arya: Violetta

III. Perde

• Addio del passato - Arya: Violetta
• Largo al quadrupede - Koro
• Parigi, o cara, noi lasceremo - İkili: Alfredo, Violetta
• Ah, gran Dio, morir si giovane - İkili: Violetta Alfredo

Seçilmiş ses kayıtları

Yil	Cast (Violetta, Alfredo, Germont)	Orkestra şefi, Opera evi ve orkestra	Marka
1946	Licia Albanese, Jan Peerce, Robert Merrill	Arturo Toscanini, NBC Symphony Orkestra ve korosu ]]	Audio CD: RCA Victor Red Seal
1955	Maria Callas, Giuseppe di Stefano, Ettore Bastianini	Carlo Maria Giulini, La Scala orkestra ve korosu	Audio CD: EMI Classics
1958	Maria Callas, Alfredo Kraus, Mario Sereni	Franco Ghione, Teatro Nacional de São Carlos orkestra ve korosu	Audio CD: EMI Classics
1960	Anna Moffo, Richard Tucker, Robert Merrill	Fernando Previtali, Roma Opera orkestra ve korosu	Audio CD: RCA Victor Red Seal
1962	Joan Sutherland, Carlo Bergonzi, Robert Merrill	John Pritchard, Maggio Musicale Fiorentino orkestra ve korosu	Audio CD:Decca Records
1967	Anna Moffo, Franco Bonisolli, Gino Bechi	Giuseppe Patanè, Roma Opera orkestra ve korosu (Film: direktör Mario Lanfranchi)	DVD: Video Artists International
1968	Montserrat Caballé, Carlo Bergonzi, Sherrill Milnes	Georges Prêtre, RCA Italiana Opera orkestra ve korosu	Audio CD: RCA
1971	Beverly Sills, Nicolai Gedda, Rolando Panerai	Aldo Ceccato, Royal Philharmonic Orkestrasi, John Alldis Korosu	Audio CD: EMI Classics
1976	Ileana Cotrubaş, Placido Domingo, Sherrill Milnes	Carlos Kleiber, Bayerische Staatsoper orkestra ve korosu	Audio CD: Deutsche Grammophon
1979	Joan Sutherland, Luciano Pavarotti, Matteo Manuguerra	Richard Bonynge, National Philharmonic orkestra ve korosu	Audio CD: Decca
1983	Teresa Stratas, Plácido Domingo, Cornell MacNeil	James Levine Metropolitan Opera orkestra ve korosu (Film: direktör Franco Zeffirelli)	DVD: Universal Studios Kat: 0 2519-20326-2 2
1992	Cheryl Studer, Luciano Pavarotti, Juan Pons	James Levine Metropolitan Opera orkestra ve korosu	Audio CD: Deutsche Grammophon
1992	Kiri Te Kanawa, Alfredo Kraus, Dmitri Hvorostovsky	Zubin Mehta, Maggio Musicale Fiorentino orkestra ve korosu	Audio CD:[[Polygram Records
1995	Angela Gheorghiu, Frank Lopardo, Leo Nucci	Sir Georg Solti, Royal Opera House Covent Garden orkestra ve korosu	Audio CD: Decca
2005	Anna Netrebko, Rolando Villazon, Thomas Hampson	Carlo Rizzi, Wiener Philharmoniker orkestra ve korosu	Audio CD: Deutsche Grammophon