Bedřich Smetana

Bedřich Smetena, (ya da Friedrich Smetana) (d. 2 Mart 1824, Litonmyschl, Bohemya – ö. 12 Mayıs 1884, Prag). Çek müziğinin kurucusu kabul edilen piyanist, orkestra şefi, besteci. Müzik tarihindeki ilk milliyetçi bestecilerden birisidir.

İlk müzik eğitimini kemancı olan babasından aldı. Prag’daki bir okula yazıldıysa da şehirdeki konserleri takip etmeyi ve arkadaşları için küçük eserler yazmayı tercih ettiğinden okulu ihmal etti ve babası onu Pilsen’deki başka bir okula yazdırmak zorunda kaldı. 1843’de Prag’a yerleşti ve geçimini öğretmenlik ile sağladı. Kont Leopold Thun’un evine yerleşerek bu aristokrat aileye müzik dersleri verdi ve kendisi de Josef Proksch’dan dersler aldı.
1847’deki konser piyanisti olma girişimi başarısız olunca Franz Liszt’in özendirmesiyle Prag’da bir müzik okulu açmaya karar verdi. Tahttan indirilen İmparator Ferdinand’a düzenli olarak çalarak ve özel ders vererek geçimini sağladı ve 1849’da Pilsen günlerinden bu yana tanıdiğı piyanist Katerina Kolárová ile evlenebildi. Bu evlilikten olan 4 kızından üçü, 1854-1856] arasında öldü.
Smetena, 1856’da Göteborg’de piyano öğretmenliği yapma fırsatı bulunca İsveç’e gitti. İsveç’te, piyanist, öğretmen ve şef olarak başarılı bir kariyer yaptı ve Liszt’den etkilenerek senfonik şiirler yazdı. Eşinin sağlık sorunları nedeniyle 1859’da ülkesine dönmek için yola çıktı ancak eşi yolda, Dresden’de hayatını kaybetti. Göteburg’da iki yaz daha geçirdi ve bu arada Bettina Ferdinandová ile ikinci evliliğini yaptı.
Macaristan’ın Avusturya’yı yenmesinin ardından doğmaya başlayan Çek milliyetçiliğinde aktif bir rol oynamak için ülkesine geri dönen Smetena, başlangıçta Prag’da eskisinden daha başarılı olamayarak hayal kırıklığına uğradı. 1866’da ilk operası Brandenburglar Bohemya’da sahneleninceye kadar ülkesinde fazla ilgi görmedi. Bunu, ikinci operası Satılmış Nişanlı izledi, daha sonra Dalibor ve İki Dul operalarını yazdı. 1866-1874 arasında Çek Ulusal Operasını yönetti ve 42 opera daha besteledi. Libuše adlı operası 1881’de Prag Ulusal Tiyatrosu’nun açışında sahnelendi. Bu operadan sonra Vatanım başlıklı senfonik şiirler besteledi. 1876’da Hayatımdan isimli, yaşamını anlattığı yaylı çalgılar dörtlüsünü yazdı.

Seçilmiş eserleri

Operalar

• Braniboři v Čechách (Bohemya'da Brandenburglu) (1862–1863, prömiyer 1866)
• Dalibor (1866–1867, prömiyer 1868)
• Prodaná nevěsta (Satılmış Nişanlı)) (1864–1866, prömiyer 1866)
• Libuše (1872, prömiyer 1881)
• Dvě vdovy (İki Dul) (1873–1874, prömiyer 1874)
• Hubička (Öpücük) (1875–1876, prömiyer 1876)
• Tajemství (Gizli) (1877–1878, prömiyer 1878)
• Čertova stěna (Şeytanın Duvarı) (1880, prömiyer 1882)
• Viola – Bitmemiş (1872–1884)

Senfonik eserler

• Symphonie triomphale (1854)
• Švédské písně (İsveç şarkisi) - Richard III, senfonik şiir (1858)
• Le Camp de Wallenstein, senfonik şiir (1859)
• Hakon Jarl, (1861)
• Má Vlast (Vatanım), 6 bölum senfonik şiir (1879) Vltava (Moldau)

Oda müziği

• Piyano Trios op.15 piyano, keman ve viyolonsel,
• Kuartetler
  • Yaylı çalgılar kuarteti No. 1 (De ma vie) (1876)
  • Yaylı çalgılar kuarteti No. 2 (1883)
  • Antik Zamanlar müziği (1884) Bitmemiş

Piyano müziği

• Sonate (1846)
• Polka Fa-diyez minör
• Polka La minör
• Polka Fa majör
• Polka Si-bemol majör
• Furiant
• Slepička
• Oves
• Medvěd
• Cibulička
• Dupak
• Hulán
• Obkročák
• Sousedská
• Skocna
• Souvenirs de Bohême en forme de Polka : op.12 No.2
• Souvenirs de Bohême en forme de Polka : op.13 No.1
• Souvenirs de Bohême en forme de Polka : op.13 No.2
• Polka poétique op.7 n°2
• Polka de salon op.7 n°1
• Rêves
• Am Seegestade, concert study op. 17
• Freundliche Landschaft (skizzen op.5 No.3)
• Macbeth und die Hexen
• Sehnsucht (Charactkterstrücke op. 1 No.4)
• Hirtenweise (Charakterstrücke op. 1 No.3)
• Lied (op. 2)

 KAYNAK:WİKİPEDİ ÖZGÜR ANSİKLOPEDİ