Antalya Altın Portakal Film Testivali

 



Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali, 1964 yılından bu yana Antalya'da düzenlenen Türkiye'nin en önemli film festivalidir. Festival, Antalya Büyükşehir Belediyesi (ABB) ve Antalya Kültür Sanat Vakfı (AKSAV) tarafından her yılın sonbahar mevsiminde Antalya Kültür Merkezi (AKM) ve Cam Piramit’te gerçekleştirilmektedir.
Antalya Altın Portakal Film Festivali, Avrupa ve Asya'nın en köklü film festivallerinden biri, Türkiye'nin ise en eski ve uzun soluklu film festivalidir. Festival, 2005 yılından bu yana Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali adıyla gerçekleşmekte; festival programı içinde uluslararası yarışma bölümü de yer almaktadır.

Tarihçe

Antalya’da yıllar boyu düzenlenen pek çok etkinliğin temeli 1950'de Aspendos Tiyatrosu'nda atılmıştır. Serik ilçesi Belkıs köyündeki Roma dönemine ait Aspendos Tiyatrosu’nun harabe olmaktan kurtulması ise Gazi Mustafa Kemal’in 9 Mart 1930’da tiyatroyu ziyareti sırasında söylediği Bu tiyatroyu onarınız ama, kapısına kilit vurmayınız. Burada temsiller veriniz, güreşler düzenleyiniz. sözlerinden dolayıdır. Bu ziyaretten iki yıl sonra 1932 yılında Belkıs Harabeleri olarak anılan Aspendos Tiyatrosu kısmen onarılmış ve tiyatroda gelirleri Kızılay'a aktarılacak bir güreş karşılaşmaları düzenlemiştir. Bu tarihten sonra Aspendos’ta okul, halk evi gibi kurumlar yararına güreş düzenlemek gelenek haline gelmiştir.

Antalya'daki ilk kültürel etkinlikler Aspendos Tiyatrosu'nda yapıldı.

1950 yılına geldiğimizde tiyatroda düzenlenen Belkıs Güreşleri, Antalya'daki düzenli ve kalabalık kitlelere hitap eden etkinliklerin başlangıcıdır. 1950-1953 yılları arasında düzenlenen bu güreşlerin amacı ise eğlence kadar o dönemdeki siyasi yapıdır. 1950 seçimleri öncesi tüm ülkede olduğu gibi iktidar partisi Cumhuriyet Halk Partisi ile muhalefet partisi Demokrat Parti’nin siyasi rekabeti Aspendos’a da taşınır.
1950-53 yılları arasında yapılan güreşlere 1954-1958 yıllarında milletvekili seçimleri, Aspendos'un onarıma alınması gerekliliği ve katılımcılara kalacak yer ayarlanamaması nedeniyle yapılamadı.

Antalya Festivalleri

Antalya halkının da ilgisini çeken 1950-1953 dönemi festivalleri 4 yıllık aranın ardından 1959 yılında Antalya Festivali adı altında düzenlenir. Festival sadece adını değiştirmekle kalmaz, düzenlenme biçimi de değişir. 1 Mayıs 1959'da başlayan festival 3 gün sürer. Festival için Antalya Belediyesi bir komite kurar. Önceki yıllarda CHP-DP çekişmesine sahne olan festivalde bu kez iki partinin de il temsilcileri, Antalya'yı Tanıtma ve Turizm Derneği başkanı ve Antalya Borsa ve Ticaret Odası başkanıyla festivalin düzenlenmesinde beraber görev alırlar.
Festivalden önce PTT tarafından iki valörden ibaret Aspendos pulları satışa çıkarılır.Antalya Belediyesi de festival için seferberlik ilan ederek 30 Nisan gününü temizlik günü ilan ederek, Antalyalılardan şehrin temizliği konusunda duyarlı davranmalarını istedi.^{^}
Daha önceki festivallerin en büyük ilgi çeken bölümü olan yağlı güreşlere ilaveten Ankara, Eskişehir, Denizli ve Antalya Esnaf Spor kulüplerinin serbest güreş takımları festival için davet edildi. İlk günkü güreşler Antalya Atatürk Stadyumu'nda yapıldı. Serbest güreşlerin finalleri de yağlı güreş müsabakaları ile birlikte Aspendos’ta düzenlendi.^{^}
Bu festivalde daha sonraki yıllarda geleneksel hale gelecek olan ilkler yaşanmıştır. Antalya’yı Tanıtma ve Turizm Derneği festivalle ilgili bir basın toplantısı düzenleyerek festival programı açıkladı. Ayrıca Altın Portakal Festivali'nde geleneksel olarak düzenlenen festival korteji, festivalin ilk günü Cumhuriyet Meydanı’nda mehter takımı, Isparta tümen bandosu, güreşçiler, itfaiye teşkilatı, okul öğrencileri ve meslek teşekkülleri ile yapıldı. Böylece festival tarihinin ilk korteji gerçekleşmiş oldu.^{^}
1960 yılında Antalya Festivali'ni Antalya Belediyesi düzenlemek için film yönetmeni ve belediye başkanı Ömer Eken’in yakın arkadaşı Behlül Dal’a yetki vermişti. Behlül Dal tarafından yapılan avam projeye göre festival organizasyonu için 14 komite kurulmuş, 80 kadar insan görevlendirilmişti. Ancak 27 Mayıs günü başlayacak ve üç gün sürmesi öngörülen festival 27 Mayıs sabahı gerçekleştirilen askeri darbe nedeniyle yapılamadı. Yirmi yıl sonra 17. Altın Portakal Film Festivali de yine bir darbe 12 Eylül Darbesi yüzünden yapılamayacaktı.
Bir sene sonra 1961 yılında Antalya Festivali'nin başlangıç tarihi 27 Mayıs'tı. Bu seneki festivalde daha önce festival düzenlemek için kurulan festival komitesi yerini Antalya Festivali Konseyi Vali ve Belediye Başkanlığına bıraktı. Açılış töreni stadyumda yapılan etkinlikler Perge, Aspendos, Side ve Alanya’da da düzenlendi ve 28 Mayıs günü sona erdi.
1962 yılında Antalya Festivali'ne fuar bölümü eklendi. 12-21 Ekim 1962 tarihleri arasında yapılan festivalin açılışı Cumhuriyet Meydanı’nda yapıldı ve bu yıl ki festivale futbol maçları da eklenerek Antalya Festival Kupası düzenlendi. Ayrıca bu sene ilk kez festivalde Türk-Alman Dostluk Derneği'nin girişimiyle Alman Kültür Filmleri ve Amerikan Haberler Servisi film ekibi tarafından park miradorunda ülkelerini tanıtıcı filmler yayınlandı.
1-10 Ekim 1963 tarihinde yapılan festival, geçen yıla benzer bir programla ve Akdeniz Fuarı oluşturma hayaliyle açıldı. Programda Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası’nın konseri, Devlet Tiyatrosu’nun Orhan Asena’nın Tohum ve Toprak isimli eserini Aspendos Tiyatrosu’ndaki temsili, Shell Şirketi Film Ekibi’nin film gösterimleri vardı. Karaalioğlu Parkı fuar alanında Buket mağazasının pavyonunda gösterilen televizyon Antalyalılar tarafından büyük ilgi gördü.

Altın Portakal Heykelciği

Altın Portakal Festivali düzenlenmeye günler kala Antalya'nın pek çok yerine festival ödülü olan Venüs Heykeli'nin daha büyük bir şekli yerleştirilir.

Altın Portakal Heykelciği ya da Venüs Heykeli 2005 yılına kadar Altın Portakal ödülü olarak verilmiştir. 2005-2008 yıllarında ödülün şekli değiştirilmiştir. 2009'daki festivalden bu yana yeniden Venüs heykeli ödül olarak verilmeye başlanmıştır. Altın renginde olan heykelcik sol elinde portakal tutan bir kadın biçiminde tasarlanmıştır.

Jüri

Altın Portakal jürileri festival yürütme kurulu tarafından belirlenir; Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması jürisi en az 7 kişiden; Uluslararası Uzun Metraj Film Yarışması jürisi en az 5 kişiden oluşur.

Tören

Festival, 1989-1994 yılları arasında, Belediye Meclis Üyeleri, turizm kuruluşları ve Antalya Ticaret Odası temsilcilerinden oluşan Festival Yürütme Kurulu adlı platform tarafından organize edilir. Festival organizasyonu, 1995 yılından itibaren, Antalya Büyükşehir Belediyesi önderliğinde "Altın Portakal Kültür ve Sanat Vakfı" adıyla kurulan Eylül 2002´den sonra Antalya Kültür Sanat Vakfı adıyla hizmet veren AKSAV tarafından yürütülmektedir. Vakfın Kurucular Kurulu, Antalya´nın iş, politika, medya ve kültür-sanat alanında tanınmış birçok isminin de aralarında bulunduğu 116 kişiden oluşmaktadır. Ulusalda elde ettiği deneyim ve başarıyı, 2005 yılından itibaren uluslararası platforma taşıyarak büyük bir sinema etkinliği haline gelen Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali, Antalya´yı ve Türk sinemasını kucaklarken, dünya sinema platformunda iddialı bir film festivali olma yolunda sağlam adımlarla ilerlemektedir.

Ödüller

Altın Portakal Film Festvalinde üç ana dalda ödüller verilmektedir. Ulusal ve Uluslararası Yarışma´nın yanı sıra, Ulusal Belgesel Film Yarışması ve Ulusal Kısa Film Yarışması da yer almaktadır. Festivalimizde ayrıca, başta Asya ve Avrupa sineması olmak üzere, dünya sinemasının önemli ve saygın isimlerinin filmleri de sinemaseverlerle buluşmaktadır.

Ulusal Uzun Metrajlı Film Yarışması

Para ödülü yalnızca büyük kategorilerde verilirken para ödülüne ek olarak bazı dallarda ödül olarak Venüs heykelciği verilir.

• En İyi Film: 400.000 TL
• En İyi Yönetmen: 55.000 TL
• En İyi Senaryo: 35.000 TL
• En İyi Görüntü Yönetmeni: 30.000 TL
• En İyi Müzik: 30.000 TL
• En İyi Kadın Oyuncu
• En İyi Erkek Oyuncu
• En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
• En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu
• En İyi Kurgu
• En İyi Sanat Yönetmeni
• Altın Portakal En İyi İlk Film Ödülü: 55.000 TL
• Antalya Teşvik Ödülü: 70.000 TL 

Jüri Özel Ödülleri

• Dr. Avni Tolunay Jüri Özel Ödülü:
• Behlül Dal Jüri Özel Ödülü:

Ulusal Belgesel Film Yarışması

• En İyi Belgesel Film: 15.000 TL
• En İyi İlk Belgesel: 5.000 TL

Ulusal Kısa Film Yarışması

• En İyi Kısa Film: 10.000 TL

Halkın Portakalı

• Birincilik Ödülü: 30.000 TL
• İkincilik Ödülü: 20.000 TL
• Üçüncülük Ödülü: 10.000 TL

Dr. Avni Tolunay Jüri Özel Ödülü: Ses Tasarımı, Özel Efekt, Kostüm, Makyaj tasarımı v.b. teknik dallardan birinde kullanılabilir.
Behlül Dal Jüri Özel Ödülü herhangi bir dalda genç bir yetenek (yönetmen, oyuncu, senaryo yazarı, görüntü yönetmeni, besteci) için kullanılır.

Ödül törenleri

Festival	Tarih	En İyi Film Ödülü	Kapanış töreni sunucuları	Tören alanı
1. Altın Portakal Film Festivali	1-10 Ekim 1964	Gurbet Kuşları	—	—
2. Altın Portakal Film Festivali	25 Mayıs-10 Haziran 1965	Aşk ve Kin	—	—
3. Altın Portakal Film Festivali	24 Mayıs-5 Haziran 1966	Bozuk Düzen	—	Antalya Şehir Kulübü
4. Altın Portakal Film Festivali	25 Mayıs-5 Haziran 1967	Zalimler (Dram) Bir Millet Uyanıyor (Tarihi) Güzel Bir Gün İçin (Komedi)	—	—
5. Altın Portakal Film Festivali	5-15 Haziran 1968	İnce Cumali	—	—
6. Altın Portakal Film Festivali	25 Mayıs-5 Haziran 1969	Seçilmedi	—	—
7. Altın Portakal Film Festivali	25 Mayıs-5 Haziran 1970	Bir Çirkin Adam	—	—
8. Altın Portakal Film Festivali	1-8 Haziran 1971	Ankara Ekspresi	—	—
9. Altın Portakal Film Festivali	1-11 Haziran 1972	Zulüm	—	—
10. Altın Portakal Film Festivali	1-10 Haziran 1973	Hayat Mı Bu	—	—
11. Altın Portakal Film Festivali	1-10 Eylül 1974	Düğün	—	Aspendos Tiyatrosu
12. Altın Portakal Film Festivali	27 Ağustos-5 Eylül 1975	Endişe	—	Aspendos Tiyatrosu
13. Altın Portakal Film Festivali	18-26 Haziran 1976	Deli Yusuf	—	—
14. Altın Portakal Film Festivali	1-8 Temmuz 1977	Kara Çarşaflı Gelin	—	—
15. Altın Portakal Film Festivali	1-8 Temmuz 1978	Çöpçüler Kralı	—	—
16. Altın Portakal Film Festivali	Düzenlenmedi	Demiryol & Yusuf ile Kenan	—	—
17. Altın Portakal Film Festivali	Düzenlenmedi	Sürü	—	—
18. Altın Portakal Film Festivali	25 Eylül-4 Ekim 1981	Seçilmedi	—	Antalya Atatürk Stadyumu
19. Altın Portakal Film Festivali	Ekim 1982	Çirkinler de Sever	—	—
20. Altın Portakal Film Festivali	1-9 Ekim 1983	Faize Hücum	—	—
21. Altın Portakal Film Festivali	22-29 Eylül 1984	Bir Yudum Sevgi	—	Antalya Atatürk Stadyumu
22. Altın Portakal Film Festivali	22-29 Eylül 1985	Dul Bir Kadın	—	—
23. Altın Portakal Film Festivali	22-29 Ekim 1986	Aaahh Belinda	—	—
24. Altın Portakal Film Festivali	2-9 Ekim 1987	Muhsin Bey	—	—
25. Altın Portakal Film Festivali	15-22 Ekim 1988	Gece Yolculuğu	—	Beldibi Champion Tatil Köyü
26. Altın Portakal Film Festivali	Ekim 1989	Uçurtmayı Vurmasınlar	—	—
27. Altın Portakal Film Festivali	24-29 Eylül 1990	Karılar Koğuşu	—	Antalya Atatürk Stadyumu
28. Altın Portakal Film Festivali	Kasım 1991	Gizli Yüz	—	Antalya Dedeman Oteli
29. Altın Portakal Film Festivali	Ekim 1992	Cazibe Hanımın Gündüz Düşleri	—	—
30. Altın Portakal Film Festivali	17-20 Ekim 1993	Mavi Sürgün	—	—
31. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 1994	Yengeç Sepeti	Korhan Abay	Antalya Sera Otel
32. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 1995	Böcek	—	Aspendos Tiyatrosu
33. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 1996	Tabutta Rövaşata	—	Antalya Kültür Merkezi
34. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 1997	Hamam	Özlem Savaş & Tarık Tarcan	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
35. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 1998	Yara	Suna Yıldızoğlu & Ömer Önder	Hasan Subaşı Kültür Parkı
36. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 1999	Salkım Hanımın Taneleri	Berna Laçin & Beyazıt Öztürk	Aspendos Tiyatrosu
37. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 2000	Güle Güle	Berhan Şimşek	Aspendos Tiyatrosu
38. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 2001	Büyük Adam Küçük Aşk	Ayşe Tolga & Cem Davran	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
39. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 2002	Uzak	—	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
40. Altın Portakal Film Festivali	1-5 Ekim 2003	Karşılaşma	Açelya Akkoyun & Nail Kırmızıgül	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
41. Altın Portakal Film Festivali	3-10 Ekim 2004	Yazı Tura	Demet Akbağ & Haluk Bilginer	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
42. Altın Portakal Film Festivali	24 Eylül-1 Ekim 2005	Türev	Şebnem Dönmez & Korhan Abay	Aspendos Tiyatrosu
43. Altın Portakal Film Festivali	16-23 Eylül 2006	Kader	Özgü Namal & Halit Ergenç	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
44. Altın Portakal Film Festivali	19-28 Ekim 2007	Yumurta	Meltem Cumbul & Halit Ergenç	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
45. Altın Portakal Film Festivali	10-19 Ekim 2008	Pazar - Bir Ticaret Masalı	Ceyda Düvenci & Levent Üzümcü	Konyaaltı Açıkhava Tiyatrosu
46. Altın Portakal Film Festivali	10-17 Ekim 2009	Bornova Bornova & Kosmos	Burcu Kara	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
47. Altın Portakal Film Festivali	9-14 Ekim 2010	Çoğunluk	Ebru Akel & Engin Altan	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
48. Altın Portakal Film Festivali	8-14 Ekim 2011	Güzel Günler Göreceğiz	Berna Laçin & Ufuk Özkan	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
49. Altın Portakal Film Festivali	6-12 Ekim 2012	Güzelliğin On Par’etmez	Ali Sunal	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
50. Altın Portakal Film Festivali	4-11 Ekim 2013	Cennetten Kovulmak & Kusursuzlar	Özge Özder & Murat Han	Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi
51. Altın Portakal Film Festivali	10-18 Ekim 2014	Kuzu	Korhan Abay	Antalya EXPO Center

KAYNAK:http://tr.wikipedia.org/wiki/Alt%C4%B1n_Portakal_Film_Festivali