Figaro'nun Düğünü asıl İtalyanca ismiyle
Le nozze di Figaro, ossia la folle giornata (çeviri: Figaro'nun Düğünü veya Delilik Günü) K. 492 katalog sayılı bir
opera buffa (komik opera)'dir. 1786'da Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş; liberettosu Lorenzo Da Ponte tarafından hazırlanmıştır ve bir sahne piyesi olan 1784'te Pierre Beaumarchais tarafından Fransızca olarak yazılmış olan
La folle journee ou le Mariage de Figaro (Bir Delilik Günü veya Figaro'nun Düğünü) eserden adapte edilmiştir.
Mozart'in bu opera eseri Viyana'da ilk oynanışında çok başarı kazanmaktayken, Viyana'da bu operaya kaynak olan Beaumarchais'nin yazdığı tiyatro eseri Fransız Devrimi'nden 10 yıl önce aristokratlarla alay ettiği için zararlı yayın olarak görülmüş ve sahnede oynanması yasaklanmıştı. Mozart'ın bu opearasının uvertürü özellikle ünlüdür ve çok kere tek başına orkestra eseri olarak konserlerde icra edilmektedir. Buna bir neden uvertürde bulunan müziksel parçaların (Kont'un aryasının ufak bir kısmı hariç) opera içinde bulunmamasındandır.
Besteleme
Bu opera besteci Mozart ile liberetto yazarı Da Ponte arasında yapılan çok ünlü işbirliği ile ortaya çıkartılan üç operadan birincisidir. Daha sonraki işbirliği sonucu Don Giovanni ve Cosi fan tutte operaları yaratılmıştır. Beaumarchais'nin tiyatro eserini operaya çevirmek fikri Mozart tarafından ortaya atılmış ve Mozart bu tiyatro eserinden liberetto yapması için Da Ponte'ye sipariş vermiştir. Da Ponte 6 hafta içinde tiyatro eserini şiirsel bir dille İtalyanca olarak ve eseri aslında bulunan politik referanslardan arındırarak, liberettoya çevirmiştir. Mozart bu hazırlanan liberettoya göre hiç müzik bestelemeye başlamadan, Avusturya İmparatoru II. Josef liberetto metinini gözden geçirip kabul etmiştir.
İmparatorluk İtalyan Opera kumpanyası Mozart'ta bu eseri için sadece fiks olarak 450 florin ödeme yapmıştır. Bu Mozart'in daha önce Salzburg'da hükümdar piskoposluk sarayı müzisyeni olarak hazırladığı bestelerden aldığı ücretlerden birkaç misli daha fazla idi. Da Ponte'ye ise 200 florin ödeme yapılmıştır.
Bu ünlü, görkemli opera eserinin sonra gelecek nesiller için korunmasında Avusturya İmparatoru II. Josef çok önemli bir rol oynamıştır. II. Josef İmparatorluk Sarayı'nda temsil edilebilecek bir opera eseri hazırlanmasına emir vermiş ve Viyana'da bulunan zamanın tanınmış bestecileri kendi eserlerini bir imparatorluk komisyonuna sunmuşlardı. Bunlar arasında daha Viyana'da ismi opera bestecisi olarak duyulmamış Mozart da
Figaro'nun Düğünü eseriyle bulunmaktaydı. Mozart eğer eseri kabul edilmezse tüm besteyi ateşe atıp yakmaya kararlı olduğu bildirilmektedir. Ancak II. Josef, Mozart'ın eserini seçmiş ve böylelikle eserin yanıp kaybolmasını önlemiştir.
Eserin gala temsilleri
Figaro'nun Düğünü'nün prömiyeri Viyana'da 1 Mayıs 1786da Burgtheater'da yapılmıştır. İlk iki oynanışında orkestra şefliğini, o zamanın modasına uygun olarak klaveli enstrümanda, Mozart şahsen yapmıştır. Bundan sonra opera aynı sezonda 6 defa daha oynanmış bunlarda orkestra Franz Weigl tarafından yönetilmiştir. Bu operanın bu tiyatroda arka arkaya dokuz defa oynanışı (daha sonra Sihirli Flüt'ün gün aşırı olarak aylarca oynamasına karşılık pek ufak bir sayıda olduğu görülmekle beraber) zamanına göre bu çok büyük bir başarı sayılmaktaydı. Promiyer gala gecesi seyirciler beş aryayı devamlı alkışla tekrar (ankor) ettirmişler ve 8 Mayıs'daki oynanışta yedi arya seyirci isteği üzerine tekrar (ankor) edilmiştir. Burgheater'inda genel idarecisi olan İmparator II. Josef bir emir vererek üçüncü oynanıştan itibaren tekrarlamaların birden fazla olmamasını istemiş ve bunun için özel yaftalar hazırlanıp opera ilanı üstüne yapıştırılmıştır. Zamanın Viyana gazeteleri de bu eseri çok övmüşlerdir.
İmparator Haziran 1786'da bu eserin İmparatorluk Laksenberg Saray tiyatrosunda özel olarak oynanmasını seyretmiştir. Viyana'da 1787 ve 1788de bu eser oynanmamış ama 1789'da eser tekrar sezona alınmıştır. Bu sefer Mozart yeni soprano sesine daha uygun olması nedeniyle Susanna için iki yeni soprano aryasını esere eklemiştir.
Bu opera Aralık 1786'da Pasquale Bondini kumpanyası tarafından Prag'daki galası yapılmış ve bu çok büyük bir sansayon yaratmıştır. Mozart Prag'a gitmiş 17 Ocak'da operayı dinlemiş' 22 Ocakta ise orkestra şefliği görevini yapmıştır. Figaro'nun Düğünü'nün Prag prodüksiyonunun bu başarısı neden ile Prag'daki kumpanya yeni bir Mozart/Da Ponti operası (Don Giovanni) ısmarlamış ve bu operanın 1787'de Prag'da prömiyeri yapılmıştır.
Çok ünlü bir besteci olan Haydn
1790da müzik direktörü olduğu Esterhazi şatosunda opera eserinin kendi kumpanyası tarafından tekrar edilmesi için hazırlıklar ve provalar yapmış, ancak patronu olan Nikolaus Esterházy'nin ölümü üzerinde bu eser orada oynanmamıştır.
Rol dağılımı
| Rol | Ses tipi | Prömiyer için roller, 1 Mayıs 1786
Orkestra Şefi: W.A. Mozart |
|---|
| Kont Almaviva | bariton | Stefano Mandini |
| Kontes Almaviva | soprano | Luisa Laschi |
| Susanna | soprano | Ann Storace |
| Figaro | bas veya bariton | Francesco Benucci |
Cherubino,
Kont'un yanında soylu genç | mezzo-soprano | Dorotea Bussani |
| Marcellina | mezzo-soprano | Maria Mandini |
Bartolo,
Sevilla'li doktor | bas | Francesco Bussani |
Basilio,
Kontes'in müzik öğretmeni | tenor | Michael Kelly |
Don Curzio,
yargıç | tenor | Michael Kelly |
Barbarina,
Antonio'nun kızı | soprano | Anna Gottlieb |
Antonio,
Kont'un bahçivanı, Susanna'nın amcası | bas | Francesco Bussani |
| Köylüler, uşaklar (Koro) | |
Enstrümentasyon
Figaro'nun Düğünü'nün orijinal kompozisyonu iki flüt, iki obua, iki klarinet, iki fagot, iki korno, iki trompet, timpani ve yaylı çalgılar gerektirmektedir. Resitatifler klavsen ve viyolonsel eşliği istemektedir.
Konu özeti
Figaro'nun Düğününün olayları Sevil Berberi operasındaki olaylardan sonra geçmekte ve İspanya'da Almaviva Kontu'nun sarayında geçen tek bir günde oluşmaktadır. Rosina şimdi Kontesdir ve kocası Kont, şahsi valesi olan Figaro'ya aşık olup onunla evlenmek isteyen Susanna'yı ayartmaya çaba göstermektedir. Kont kendinin soylu genç hizmettarı olan Cheribino'nun karısı Kontese ilgi gösterdiğini hissedince Cheribino'yu aradan bertaraf etmek için onun kendi askerî alayında bir subay olması için destek sağlar. Figaro, Susanna ve Kontes birlikte bir entrika hazırlayarak Kontu utandırmaya ve karısına ihanet etmek isteğini açığa çıkarmaya karar verirler. Bu sırada Figaro, Bartolo ve Marcellina ile bir uyuşmazlığa girer ve bu onların öz oğlu olduğu gerçeğini öğrenmesi ile sonuç bulur. Geceleyin herkes kendilerini Sarayın bahçesinde bulur ve bir seri komik olarak hüviyet karışıklıkları sonucu Kont kendinden utandırılır ama Kontes tarafından af edilir.
- Mekan: Kont Almaviva'nin sarayı İspanya'da Sevil'den üç fersah uzakta olan Aguas-Frescas Şatosu.
1. Perde
Figaro çifte verilecek şato odasına evlilik yatağının sığıp sığmayacağını bulmak için oda büyüklüğünü ölçmektedir. Aynı odada bulunan Susanna ayna önünde nikah sırasında giyeceği boneyi denemektedir. (Modern yapımlarda bone yerine daha Fransız geleneğine uygun olan çiçekten yapılmış taç şeklinde başlık veya tülden duvak kullanılmaktadır. Fakat operada adı geçen "capelinno" sözcüğüne uymak için bunlar bone ile birlikte de olmaktadır.) (duet:
Cinque, dieci, venti, trenta — "Beş, on, yirmi, otuz"). Figaro bu yeni odadan memnundur, fakat Susanna çok daha az memnun görülür. Bu odanın Kont'un dairesine yakın olmasından Susanna hoşnutsuzdur. Kont son günlerde ona kur yapmaya başlamış görünmekte ve güya derebeylik zamanlarından kalma hakkı olan, bir baronun emri altındaki herhangi bir hizmetçi kızın evlenmesinden bir gece önce baronla yatması şeklindeki, "baronluk hakkını" kullanmayı planladığından şüphe etmektedir. Kont Rosina ile evlendiği zaman bu hakkından vazgeçmiş olmakla beraber, şimdi kurnazca bu hakkın yeniden kullanmasını geri getirmek istemektedir. Figaro buna çok sinirlenir ve Kontu bundan caydırmak istemektedir. (Cavatina:
Se vuol ballare, signor contino — "Kont efendi, eğer dans etmek istiyorsan").
Figaro odadan ayrılır ve Dr. Bartola, evinin eski kahya kadını olan Marcellina ile birlikte odaya girer. Marcellina, Bartola'yu avukatı olarak tutmuştur. Figaro Marcellina'dan borç para almış ve bunu zamanında geri ödeyemezse onunla evlenmeye söz vermiştir. Şimdi zamanında ödeme yapmadığı için Marcellina Figaro'yu sözünü tutmaya zorlamak istemektedir. (
Sevil Berberi operasında görülebildiği gibi), Figaro'nun Kont ile Rosina'nın birlikte olmasına yardım etmesinden hâlâ kırgın ve kızgındır ve komik acayip bir avukat konuşması ile, Marcellina'ya yardım edeceğine söz vermiştir. (Arya:
La vendetta — "İntikam")
Bartola odadan ayrılır. Susanna geri gelir ve Marcellina ile Susanna birbirlerine gayet nazik olarak karşılıklı nezaketli hakaretler yağdırırlar. (duet:
Via, resti servita, madama brillante — "Nefis harika madam, sizden sonra"). Rakibinin yaşlılığına kompliman yapan Susanna'nın, bu nazik sözlerle karşılıklı hakaret çatışmasından üstün çıktığı görülür. Marcellina buna kızıp odadan ayrılır.
Hemen Cherubino odaya girer ve yeni olarak tüm kadınlara karşı duyduğu zaaf ve aşklarını anlatmaya koyulur. Özellikle kendinin "güzel vaftiz annesi" olan Kontes'e karşı duyduğu aşktan bahsedip Kont'a karşı durmak için Susanna'dan destek ister. (Aria:
Non so più cosa son — "Artık ne olduğumu bilemiyorum.") Kont, Cherubino'yu bahçıvanının kızı olan Barbarina ile sevişmekte yakaladığı için Cherubino'ya karşı bu aşk oyunları yüzünden kızgındır ve ona bir ceza vermek istemektedir. Cherubino Susanna'dan kendisini nâmına Kontes'le konuşmasını ve ona olan aşkını anlatmasını ister.
Kont odaya girer ve Kont'a Susanna ile yalnız olduğunu göstermek istemeyen Cherubino koltuğun arkasında saklanır. Kont Susanna'yı yalnız bulma fırsatını kaçırmak istemeyerek Susanna'ya karşı cinsel isteklerini şahsen açıklar ve bu arada eğer Susanna bu tekliflere olumlu yanıt verirse ona malî destek bile verebileceğini bildirir. Yapmacıklı bir kibar kişi olan Basilio odaya girer. Kont Susanna ile yalnız olduğunu göstermemek için koltuk arkasına saklanır. Zaten orada saklanmış bulunan Cherubina tam anında oradan kaçar; koltuğun üstüne oturur ve Susanna bir acele hareketle oturan Cherubina'nin üzerine bir elbise atıp onu tekrar saklamayı başarır. Şimdi Kont koltuğun arkasında saklıdır ve Cherubina koltuğun üstünde oturup elbise ile saklıdır.
Basilio Susanna'ya saraydaki dedikodular, özellikle Cheribuno'nin Kontese karşı gayet açık olan aşık tavırları, hakkında konuşmaya başlar. Kont buna çok sinirlenip saklandığı koltuk arkasından çıkar. Cherubino'yu Barbarina'nın odasında bir masanın altında nasıl bulduğunu anlatırken nasıl masa üstündeki bir elbiseyi kaldırdığını göstermek için odadaki koltuktaki elbiseyi kaldırıp alır; ve yine Cherubino'nun orada olduğu ortaya çıkar! Genç adam hemen ceza almaktan, odaya dans ederek giren Kont'un malikanesinde yaşayan köylüler grubunun gelmesi ile kurtulur. Bu köylüler dans grubu, Susanna ile Figaro'nun evliğinin Susanna'nın önceden Kont'un yatağına girmeden olacağına dair Kont'tan acıkça bir söz almak niyetiyle, Figaro tarafından organize edilmiştir. Ancak Kont Figaro'nun bu planını açık bir söz vermekten kaçınarak başından savmayı başarır. Fakat Kont hala Cherubino'yu cezalandırmakta ısrarlıdır, ancak genç Kont'un Susanna'ya yaptığı uçarı teklifleri işitmiş olduğunu Kont'a ima eder. Bu örtülü şantaj dolayısıyla Kont gönülsüz olarak onu affeder. Fakat hemen soylu gencin askerlik hizmeti yapmak üzere Sevil'e gönderilmesini emreder. Figaro gence bu yeni, hiç kadın bulunmayan, sert askerlik hayat ortamı hakkında nasihat verir. (Arya:
Non piú andrai — "Artık hiç oynaşmak yok").
2. Perde
Kontesin Yatakodası
Kontes kocasının vefasızlığından yakınmaktadır(Arya:
Porgi, amor, qualche ristoro — "Sevgilim, bana biraz avuntu sağla"). Susanna odaya Kontes'in o gün için giyinmesine yardım etmek için girer. Kont'un son olarak kendisine yaptığı kurdan ve tekliflerden Kontes'i haberdar ettiği anlaşılmaktadır. Çünkü Kontes'in sorduğu sorulara verdiği yanıtta Kontes'in şimdi tam olarak bilgilere sahip olduğunu ve Kont'un kendini sadece "ayartmaya" çalışmadığını ve kendini ona vermesi karşılığında para vermeyi içeren bir kontrat teklif ettiğini ilave eder. O sırada Figaro girer ve Kont'u aldatmak için bir plan hazırlanır. Buna göre Susanna Kont'a onunla geceleyin bahçede buluşabileceği hakkında bir not verecektir; kadın elbisesi giymiş olan Cherebino onu orada bekleyecektir ve Kontes oraya gelip tam cürüm işlerken yakalayacaktır. Bundan başka Figaro zaten Basılio vasıtası ile Kont'a bir mektup gönderip ona Kontes'in kendi başına o gece bir randevuya gideceğini bildirmiştir.
Susanna Cherubino'yu odaya alır ama odanın kapısını kilitler. Buna neden kontes'in eğer odada Cherubino'yu bulursa göstereceği aksi reaksiyondan korkmakta olmasındır. Susanna ona Kontes hakkında yazdığı bir şarkıyı söylemeye ikna eder (arya:
Voi che şapete che coşa é amor — "Aşkın ne olduğunu bilen siz hanımlar, bakın benim kalbimde aşk var mı?"). Bu şarkı bittikten sonra Cherubino'ya kadın elbiseleri giydirmeye başlarlar (Susanna'nın aryası:
Venite, inginocchiatevi! — "Gel, benim önümde diz çok.") Bu sırada Kontes Cherubino'ya verilen askerliğe tayin vesikasını görür ve bu böyle bir resmi vesika için gereken mühürü ihtiva etmemektedir. Mutlaka Kont çok telaşlı hareket ettiği için mühür yüzüğünü kullanıp bu vesikayı mühürlememiş olmalıdır diye bir açıklama yapar. Susanna Cherubino'ya giydirmek için diğer bazı kadın elbiselerini kendi odasından getirmek için odadan ayrılır. Kontes ve Cheribino birlikte Susanna'nın dönmesini beklerken, birden Kont'un oraya gelmekte olduğunu duyarlar. Cherubino hemen büyük elbise dolabı içine girip saklanır. Kont kapıya gelir ve kilitli kapının açılmasını ister ve Kontes biraz gönülsüzlükle ona kapıyı açar. Kont odaya girer. Basılio vasıtasıyla Figaro'nun göndermiş olduğu nottaki bilgiler dolayısıyla çok öfkelidir. Elbise dolabı içinden gelen bir tıkırdı duyar. Dolabın kapısı açmaya çalışır ama kapı kilitlidir. Kontes bu sesin gelinlik elbisesini dolap içinde denemekte olan Susanna olduğu yalanını yanıt olarak verir. Bu sırada Susanna bir kadın elbisesi taşıyarak kimse görmeden gizlice odaya girmiştir. Ne sorunun ortada olduğunu anlayınca, eğer kendini gösterirse Kontes'in yalanının ortaya çıkacağını bildiği için, hemen saklanır. Öfkeli ve kuşkulu olan Kont dolap kapısını açtıracak birisini bulmak için Kontes'le birlikte odadan ayrılır. Ama oradan ayrılırken yatak odasındaki bütün kapıları kilitler. Böylece odada bir davetsiz misafir varsa kaçması imkânsiz olacağını umar. Onlar gidince Susanna saklandığı yerden çıkar. Cherubino'yu kıtlı dolaptan çıkarır ve onun yerine dolaba kendini kapatır (ikili:
Aprite, presto, aprite — "Kapıyı aç, çabuk aç!"). Cherubino ise pencereden atlayıp odadan kaçar.
Kont ve Kontes geri gelirler. Kontes Cherubino'nun dolapta saklanmış olduğunu itiraf eder. Buna öfkelenen Kont kılıcını çeker; Cherubino'yu öldüreceğini söyleyerek dolabın kapısını açar. Fakat her ikisi de şaşırıp kalır; çünkü dolapta sadece Susanna bulunmaktadır. Kontes, Kont'a Cherubino'nun dolapta bulunduğunu söylemesinin nedeninin Kont'u denemek olduğunu bildirir. O zaman, kıskançlığından utanç duyan Kont karısından kendini affetmesi için yalvarmaya başlar. Kont nasıl olup da Kontes'i vefasızlıkla itham eden bir pusulanın kendi eline geçtiğini büyük bir ciddiyetle Kontes'e sorar. Kontes bu pusulanın Figaro tarafından yazıldığını ve Basılio tarafından iletildiğini açıklar. Tam o sırada Figaro odaya girer. Hazırlığı sona ermiştir ve evlenme kutlamalarının başlaması için Kont'un emir vermesini beklemektedir. Fakat Kont ona daha beklemesini ve kendine Basilio tarafından getirilen imzasız mektubu kimin yazdığına hemen cevap vermesini ister. Figaro bu soruya yanıt vermekten yan çizer. Fakat tam bu sırada alkolik bahçıvan gelerek bir adamın kaçmak için fidelik karığına pencereden atladığını ve içine fide olarak dikilmiş karanfil çiçeklerinin çoğunu tahrip ettiğini şikayete koyulur. Antonio kaçan adamın düşürmüş olduğu bir mektubu da getirmiştir. Figaro pencereden atlayan kişinin kendisi olduğunu ve bu nedenle ayağını da incittiğini söyler. Fakat bulunan mektup Cherubino'nun askerliğe tayini hakkında bir vesikadır. Onu daha önce görmüş olan Kontes ve Susanna hemen bu mektubun ne olduğunu anlarlar ve bunu fısıldayarak Figaro'ya bildirirler. Figaro durumun kurtarmak için bu vesikanın Kont'un mühürünü istediğini ve bunun için Cherubino tarafından kendine verildiğini söyler.
O sırada Marcellina, Bartalo ve Basılio gelirler ve Marcellino Figaro'dan kontrattaki yüklemini yerine getirmesini (yani kendisiyle evlenmesini) ister ve bu nedenle bir dava açmaktadır. Kont bu gelişmeden çok memnun olmuştur. Hakim sıfatıyla Kont davayı inceleyip hüküm vermesi gerektiği için nikah/düğün ertelenir. Sahne çok fırtınalı bir yedili şarkıyla sona erer. Bundan çok telaşlanan ve tedirgin olan Kontes baygınlık geçirir.
3. Perde
Nikah kıyılma için salon
Daha önceki olaylara şaşırıp kalmış olan Kontes durumu gözden geçirmektedir. Kontes'in ısrarları üzerine Susanna odaya girer ve Kont'la daha sonra buluşma için hazırlık yapmayı kabul eder.
Crudel, perché finora — "Merhametsiz kız, ne diye şimdiye kadar isteksiz davranıp bana acı çektirdin"). Susanna Kontes'in kendisinin Susanna'nın elbiselerini giymiş şekilde ve sanki Susanna gibi Kont'la buluşmaya gitme planını bilmektedir. Susanna odadan ayrılırken Figaro'ya bu durumda isteğinin yerine gelmesinin gerçekleşeceğini söylediğini duymuştur. Kendisinin bir aldatmacaya getirildiğini anlayan Figaro'yu cezalandırmak için onu Marcellina ile evlenmeye zorlamaya kararlaştırır.(Arya:
Hai già vinta la causa — "Sen istediğin sonuca şimdiden eriştin mi?")
Figaro'ya karşı Marcelino tarafından getirilen dava devam eder ve yargı hükmü Figaro'nun Marcellino ile evlenmesidir. Figaro bu hüküm aleyhinde temyiz mercii olan Kont'a başvurur; fakat Kont dava hükmünü destekler. Fakat Figaro kendini soylu asıldan doğumlu olduğunu ve daha bebek iken soylu ailesinden kaçırıldığını açıklar. Ortaya çıkan gorüşmelerden sonra Figaro'nun Bartalo ve Marcellina'nin çok uzun zamandır kaybolmuş gayri-meşru oğlu olduğu gerçeği ortaya çıkar. Çok duygulu ve sevinçli bir aile birleşmesi kutlaması sahnesi ortaya çıkar. Bir anne ile oğlunun birbiriyle evlenmesinin imkânsız olduğu için Figaro aleyhine verilen yargı hükmü de düşer. Tam bu kutlamalar sevinci yaygın iken Susanna Figaro'nun ödeyemediği borcunu karşılamak için bulduğu parayla sahneye girer. Ana ogul olan Figaro ile Marcellina birbirini kucaklamakta olduğunu görünce Figaro'nun Marcellino ile olacak evliliği sevinçle kabul ettiğini sanır. Büyük zorluklarla ortaya çıkan gerçek, Susanna'ya kabul ettirilir ve Susanna da bu sevinçli kutlamaya katılır. Bartolo bundan çok duygulanmış olup; hemen Marcellina'ya evlilik teklif eder; bu kabul edilir ve o akşam iki evlilik ve düğün kutlanacaktır.(Sekstet:
Riconosci in questo amplesso una madre — "Bu kucaklama ile bir anneyi kabul ederim.")
Herkes ayrıldıktan sonra tek başına kalan Kontes saadetinin kaybolması hakkında derin düşünceye girer (Arya:
Dove sono i bei momenti — "Nerede onlar; o güzel anlar?". Susanna giriş yapar ve Kontes'e Kont'u o gece bir tuzağa düşürmek için hazırlanan planlar hakkında ek bilgiler verir. Kontes Susanna'ya Kont'a verilmek uzere bir pusula yazdırtır ve buna göre Susanna'yla o akşam "çamlar altında" buluşma imkânı olduğu açıklanır. Kont'a hüviyetini açıklamak için bu pusulaya ekli olan bir iğneli broşu getirip buluşma sırasında geri verme talimatı da verilir. (duet:
Sull'aria… Che soave zeffiretto — "Hafif bir rüzgar esmede; ne tatlı hafif Batı rüzgarı")
Genç köylülerden oluşan bir koro Kontes'e seranat söylemek gelirler. Aralarında kız kıyafetine bürünmüş olan Cherubino da bulunmaktadır. Kont da Antonio ile birlikte gelir. Fakat genç soylunun kıyafet değiştirip orada bulunmasını görünce gayet sinirlenir. Fakat Antonio'nun köyde yetişmiş kızı olan Barbarina ona Kont'un verdiği sözü hatırlatınca sinirleri gevşer. Bu söz "Barbarina, eğer beni seversen, isteğin herhangi bir şeyi sana vermeye hazırım." şeklinde olmuştur ve şimdi Barbarina'nın Kont'tan bir isteği olmaktadır; Barbarina Cheribino ile evlenmek istemektedir. Bundan utanan Kont Cheribino'nun, nikah merasimi için kalmasını kabul eder.
Sahne iki çiftin nikah töreni ile sona erer. Bu tören sırasında Susanna Kont'a bir pusula verir. Figaro bu pusulayı ve pusulaya iliştirilmiş olan iğneli broşu görür ve bunu Kont'un yeni bir sevda randevusu hazırlığı için olduğunu sanıp kendi kendine güler. Yeni nikahlanmış olan iki çift sevinç içinde eğlenirken perde kapanır.
4. Perde
Gece karanlığında bahçe
Kendine verilen direktifleri harfi harfine uygulayan Kont iğneli broşu Susanna'ya iade etmek için Barbarina'ya vermiştir; ama Barbarina onu kaybetmiştir (arya:
L'ho perduta, me meschina — "Kaybettim onu, ne yazık bana"). Figaro ile Marcellina Barbarina'yi görürler ve Figaro ona ne yaptığını sorar. Broşun Susanna'ya ait olduğunu duyunca, özellikle iğneli broşun Kont'un gönderdiği mektuba ilişkili olan takı olduğunu tanıdığı için, Figaro'nun kıskançlık duyguları iyice depreşir. Susanna'nın kendine bildirmeden Kont'la buluşup görüştüğünü düşündüğü için bunu annesine şikayet eder ve Kont'tan ve Susanna'dan intikam alacağına ant içer. Marcellina daha sakınmalı bir davranış göstermesini ister ama Figaro onu dinlemez. Figaro hemen ayrılır. Marcellino Susanna'yı Figaro'nun yapabileceklerine karşı temkinli olması için ikaz etmeye karar verir. Marcellino nasıl vahşi hayvanların birbirleriyle iyi geçinebildikleri halde güya makul olan insanların bunu başaramadıkları hakkında bir şarkı başlatır ve insanların zalimliklerine karşı intikam almaya söz verir (Arya:
Il capro e la capretta — "Erkek keçi ve dişi keçi")
Kıskançlıkla harekete geçmiş olan Figaro, Bartalo ve Basilio'ya onlara işaret verdiği zaman kendine destek sağlamalarını istediğini söyler. Basilio Figaro'ya bunun bir aptallık olacağını ve bir zamanlar kendinin de şu anda Figaro gibi saçmalıklar yapmaya eğilimli olduğuna; nasıl "Donna Flemma" tarafından aklının başına getirildiğine ve bundan sonra kadınların fendine karşı devamlı tedbirli davrandığına dair bir hikâyeyi anlatmaya başlar (arya:
In quegli anni — "Gençlik yıllarında...."). Her ikisi de odadan ayrılır. Figaro kadınların vefasızlığı hakkındaki derin düşünceler ile kendi kendine söylenir (aria:
Aprite un po' quegli occhi — "Gözlerini açık tut"). Susanna ve Kontes birbirlerinin elbiselerini değişip giymiş halde salona girerler. Susanna'ya Figaro'nun kuşkularını ve planlarını anlatmış olduktan sonra, Marcellina da onlarla birliktedir. Planı tekrar gözden geçirdikten sonra Marcellina ve Kontes ayrılırlar. Susanna çok sevdiği Figaro'nun sanki yakında olup şarkısını duyacağını bilmiyormuş gibi kasten bir aşk şarkısı söylemeye başlar (Arya:
Deh, vieni, non tardar — "Gel gecikme gel"). Figaro bir çalı arkasında saklanmaktadır ve Susanna'nın bu şarkısının (ayni Susanna'nın tasarladığı gibi) Kont hakkında olduğunu düşünerek kıskançlık duyguları daha da artar.
Kontes Susanna'nın elbisesini giymiş şekilde gelir. Maalesef tam bu sırada Cherubino da gelmiştir ve Kontes'i elbisesinden dolayı Susanna sanarak onu öpmeye çalışır. Fakat bunu başaramaz; çünkü Kont engel olur. Kont (esasında Susanna'nin elbisesini giymiş Kontes olan) Susanna sandığı kişiyi kovalamakta; fakat onu yakalayamamaktadır. Biri kaçıp diğeri kovalarken yakında bulunan Figaro ile karşılaşırlar. O anda Kontes'in elbiselerini giymiş Susanna da aynı yere gelir. Figaro ona Kont'un kötü niyetlerinden şikayete başlar, ama karşısındakinin nişanlısı olduğunu birden anlar. Figaro renk vermeyip bu aldatmacaya devam eder ve sanki o Kontes'miş gibi saygılarını göstermeye devam eder. Bu sefer Figaro'nun bu aldatmacayı anlamadığını sanan Susanna bunu kıskanmaya başlar. Figaro'nun Kontes'e kur yapmaya başladığını sanıp suratını tokatlamaya başlar. Sonunda Figaro sesinden onun Susanna olduğunu tanıdığına onu inandırır ve birbirleriyle barışırlar.
Kont'un geldiğini fark eden Figaro aldatmacasına devam ederek sahte Kontes'e aşkını anlatır. Buna çok sinirlenen Kont, uşağının karısını ayartmaya çalıştığını yüksek sesle ilan eder ve silahlı adamlarını ve diğer uşaklarını bağırarak oraya çağırır. Bartolo, Basilio ve Antonio yanan meşalelerle gelirler; etraf aydınlanır ve Kont, Cherubino, birer birer Barbarina, Marcellina ve sahte "Kontes"'i pavyonun arkasından çekip getirir. Kont uzun bir paylama konuşması yapıp Figaro ve sahte Kontes'i affetmeyeceğini bildirir. Bu sırada asıl Kontes'de ortaya çıkar ve gerçek hüviyetini hemen açıklar. Kont, Susanna sanıp kur yapıp ayartmaya çalıştığı kişinin gerçekten kendi karısı olduğunu birden anlar. Hemen karısı önünde diz çöküp ondan kendini af etmesini ister (
Contessa, perdono — "Kountes, affet beni"). Kocasından daha iyi kalpli olan Kontes kocasını affeder (
Piú docile io sono — "Ben senden daha iyi kalpliyim"). Böylece herkes tatmin olur ve opera sona ererken düğün eğlenceleri başlar.
Seçilmiş ses kayıtları
| Yıl | Roller
(Figaro, Susanna, Count, Countess, Cherubino) | Orkestra şefi,
Opera evi ve Orkestra | Label |
|---|
| 1955 | Cesare Siepi
Hilde Gueden
Alfred Poell
Lisa Della Casa
Suzanne Danco | Erich Kleiber
Wiener Philharmoniker | Audio CD: Decca |
| 1959 | Giuseppe Taddei
Anna Moffo
Eberhard Wächter
Elisabeth Schwarzkopf
Fiorenza Cossotto | Carlo Maria Giulini
Filarmonia Orkestrası | Audio CD: EMI |
| 1968 | Hermann Prey
Edith Mathis
Dietrich Fischer-Dieskau
Gundula Janowitz
Tatiana Troyanos | Karl Böhm
Deutsche Oper Berlin Orkestra ve korosu | Audio CD: Deutsche Grammophon |
| 1981 | Samuel Ramey
Lucia Popp
Thomas Allen
Kiri Te Kanawa
Frederica von Stade | Georg Solti
Londra Filarmonik Orkestrası | Audio CD: Decca |
| 1992 | Ferruccio Furlanetto
Dawn Upshaw
Thomas Hampson
Kiri Te Kanawa
Anne Sofie von Otter | James Levine
Metropolitan Opera Orkestra ve korosu | Audio CD: Deutsche Grammophon |
| 2004 | Lorenzo Regazzo
Patrizia Ciofi
Simon Keenlyside
Véronique Gens
Angelika Kirchschlager | René Jacobs
Concerto Köln | Audio CD: Harmonia Mundi |
