MUSIC AND ART: Romeo ve Juliet

Romeo ve Juliet (Romeo ile Juliet olarak da geçer.) (İngilizce özgün adı: The Most Excellent and Lamentable Tragedy of Romeo and Juliet) İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur. Yazarın en iyi bilinen oyunlarından biri olan Romeo ve Juliet sinemaya da uyarlanmıştır.
Oyunun ana konusu en yalın haliyle, aşk ölümü bile göze alır şeklinde özetlenir. Romeo ve Juliet, birbirine düşman olan iki ailenin çocuklarıdır. Karşılaştıkları ilk anda aşık olmuşlar ve böylece kavuşamama öyküleri başlamıştır. Juliet, Romeo'ya kavuşmak için ailesini yok saymayı göze alamaz ve kendini yok saymaya karar verir. Böylece rahibin yardımını alarak bir zehir içer; herkes onu ölmüş bilecektir. Ancak Romeo döndüğünde Julıet'in öldüğünü zanneder ve kendini öldürür. Romeo ve Juliet'te basit olarak aşk anlatılıyor denemez. Bunu " aileleri düşman, engellere rağmen vazgeçmeyen imkansız aşk" diye alımladığımızda daha doğru olur.

Karakterler

Verona'da hükümdar ailesi

Prince Escalus: Verona şehir devleti hükümdarı Prens
Count Paris: Prens Escalus'un yakın akrabası. Juliet'le evlenmek istemekte
Mercutio: Prens Escalus'un yakın akrabasiRomeo'nun arkadaşı.

Capulet sülalesi

Lord Capulet: Capulet sülalesinin başı
Lord Capulet'nin Karısı: Capulet sülalesinin başkadını
Julietl Capulet'in 13 yaşındaki kızı. Oyunun 2 önemli rolünden biri
Tybalt: Juliet'in kuzeni ve Lord Capulet'nin karısının yeğeni
Mürebbiye: Juliet'in şahsi nedimesi ve sırdaşı.
Rosaline: Lord Capulet'nin yeğeni ve başlangıçta Romeo'nın yavuklusu
Peter, Sampson ve Gregory: Lord Capulet evinde uşaklar

Montague sülalesi

Lord Montague: Montagu sülalesinin başı.
Lord Montague'nun karısı: Montague sülalesinin başkadını
Romeo: Lord Montague'nun 17 yaşındaki oğlu. Oyunun en önemli 2 rolünden biri
Benvolio: Romeo'nun kuzeni ve en iü=yi arkadaşı.
Abram ve 'Balthasar: Lord Montegür evinde uşaklar

Diğerleri

Keşiş Laurence: Francisken tarikatı kesişi. Romeo'nun sırdaşı
Keşiş John: Keşiş Laurence'in Romeo'ya mektibunun ileticisis
Eczacı: Romeo'ya istmeye istemeye zehir satıcısı
Koro: İ. ve II. perde prolog kısımlarında "prolog" metinlerini okuyanlar.

Konu özeti

Rome ve Juliet Ressam:Ford Madox Brown

Verona'da balkonlu Juliet evi

Oyun Verona'da baslar. Birbirlerine çok düşman olan Montegue sülalesi ve Capulet sülalesine mensup iki grup genç arasında bir sokakta ciddi bir kavga çıkmıştır. Verona şehir devleti hükümdarı Prens Escalus şehir muhafızları ile gelip kavgacıların arasına girip kavgayı durdurur. Her iki tarafi elebasilarina hitap eder ve onlara buyuk gozdagi verir. Eger gelecekte bu iki grup arasinda bir kavga cikip sehrin assayisi ihlal edilirse kavgacilar tutuklanacak ve sehrin sulh sukununu ihlal agir sucundan dolayi idam edileceklerdir.
Sonra Kont Paris Capulet'lerin baskani Lord Capulet'le konuşmaya gelir ve ona genç kızı ile evlenmek istediğini bildirir. Lord Capulet Kont Paris'e iki yıl daha beklemesini ve ondan sonra bu izdivaç teklifini tekrarlamasını tavsiye eder. (Ama sonra kizi Juliett'e Kont Paris ile evlenmesini emredecektir.) Lord Capulet Kont Paris'i Capulet'lerin planladigi yakinda yapilacak bir baloya davet eder. Juliet'in annesi Capulet'in esi ve Juliet'in sirdasi olan murebbiyessi Juliet'e Kont Paris'in kur yapmalarini cok iyi karsilamasini ogutlerler.
Bu arada Benvolio kuzeni olan Montegu'larin oglu Romeo ile konusmaktadir. Romeo'nun cani cok sikkin gorulmektedir. Benvolio bunun nedeninin Romeo'nun Capulet'lerin yegenlerinden bir olan Rosaline adli bir genc kiza olan karsilik verilmemis delicesine askindan oldugunu ogrenir. Benvolio ve Mercutio Romeo'ya Rosaline'nin yakinda verilecek Capulet balosuna gelecegini ve orada Romeo'nun kiza yaklasip askinin anlatabilecegini soylerler ve boylece Romeo'nun bu ailesine dusman olan Capulet'lerin balosuna gizlice katilmasini saglarlar.
Romeo Capulet'lerin konaginin bahcesinde yapilan baloya boylece Rosaline'le gorusmek icin katilir. Fakat baloda cok hos bir baska genc kizi gorup bu sefer ona sirilsiklam asik olur. Bu genc kiz Lord Capulet'in kizi Juliet'dir.
Bu sırada, Benvolio kuzeni Romeo ile , Montague'ın oğlu,yaşadığı bunalım hakkında bir konuşma sürdürür. Benvolio discovers that it stems from unrequited infatuation for a girl named Rosaline, one of Capulet's nieces. Persuaded by Benvolio and Mercutio, Romeo attends the ball at the Capulet house in hopes of meeting Rosaline. However, Romeo instead meets and falls in love with Juliet. After the ball, in what is now called the "balcony scene", Romeo sneaks into the Capulet orchard and overhears Juliet at her window vowing her love to him in spite of her family's hatred of the Montagues. Romeo makes himself known to her and they agree to be married. With the help of Friar Laurence, who hopes to reconcile the two families through their children's union, they are secretly married the next day.

L’ultimo bacio dato a Giulietta da Romeo by Francesco Hayez. Oil on canvas, 1823.

Juliet's cousin Tybalt, incensed that Romeo had sneaked into the Capulet ball, challenges him to a duel. Romeo, now considering Tybalt his kinsman, refuses to fight. Mercutio is offended by Tybalt's insolence, as well as Romeo's "vile submission,"^[1] and accepts the duel on Romeo's behalf. Mercutio is fatally wounded when Romeo attempts to break up the fight. Grief-stricken and wracked with guilt, Romeo confronts and slays Tybalt.
Montague argues that Romeo has justly executed Tybalt for the murder of Mercutio. The Prince, now having lost a kinsman in the warring families' feud, exiles Romeo from Verona, with threat of execution upon return. Romeo secretly spends the night in Juliet's chamber, where they consummate their marriage. Capulet, misinterpreting Juliet's grief, agrees to marry her to Count Paris and threatens to disown her when she refuses to become Paris's "joyful bride."^[2] When she then pleads for the marriage to be delayed, her mother rejects her.
Juliet visits Friar Laurence for help, and he offers her a drug that will put her into a deathlike coma for "two and forty hours."^[3] The Friar promises to send a messenger to inform Romeo of the plan, so that he can rejoin her when she awakens. On the night before the wedding, she takes the drug and, when discovered apparently dead, she is laid in the family crypt.
The messenger, however, does not reach Romeo and, instead, Romeo learns of Juliet's apparent death from his servant Balthasar. Heartbroken, Romeo buys poison from an apothecary and goes to the Capulet crypt. He encounters Paris who has come to mourn Juliet privately. Believing Romeo to be a vandal, Paris confronts him and, in the ensuing battle, Romeo kills Paris. Still believing Juliet to be dead, he drinks the poison. Juliet then awakens and, finding Romeo dead, stabs herself with his dagger. The feuding families and the Prince meet at the tomb to find all three dead. Friar Laurence recounts the story of the two "star-cross'd lovers". The families are reconciled by their children's deaths and agree to end their violent feud. The play ends with the Prince's elegy for the lovers: "For never was a story of more woe / Than this of Juliet and her Romeo."^[4]

Türkçe'ye çeviriler

Romeo ve Juliyet. Çev. Mihran M. Boyacıyan. İstanbul: Civelekyan Matbaası, 1302.
Romeo-Juliet. Çev. Abdullah Cevdet. Şehbal 7-24 (1 Temmuz 1325-1 Ağustos 1326.
Romeo-Jülyet. Çev. Mehmet Şükrü Erden. İstanbul: Arkadaş Matbaası, 1938.
Romeo ve Juliet. Çev. Kâmuran Günseli. İstanbul: Çığır Kitabevi, 1938.
Romeo ve Juliet. Çev. İlhan Siyami Tanar. İstanbul: Suhulet Kitabevi, 1938.
Romeo-Juliet.Çev. Ertuğrul İlgin. İstanbul: İnkilab Kitabevi, 1939.
Romeo ve Juliet. Çev. A. B. Şenkal. İstanbul: Sertel Yayınevi, 1939.
Romeo ve Juliet. Çev. Yusuf Mardin. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1945.
Romeo Juliet.Çev. Adli Moran. İstanbul: Ak Kitabevi, 1959.
Romeo ve Juliet. Çev. A. Turan Oflazoğlu. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1968.
Romeo ve Juliet. Çev. Özdemir Nutku. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1984.

Film uyarlamaları

Romeo ve Juliet oyunu profesyonel ve amatör dünya tiyatro sahnelerinde günümüze kadar gayet çok sayıda sahnelenmiştir. Ayrıca 40 kadar da değişik film bu konuyu işlemiştir. Bunlar arasında şunlar ilgi çekmiştir:

1908 - Romeo and Juliet, AND'de Vitagraph Studio'ları tarafındna yapımlanan sessiz film. Direktör:J. Stuart Blackton. Başroller:Paul Panzer (Romeo) ve Florence Lawrence (Juliet).
1936 - Romeo and Juliet. Hollywood yapımı. Yapımcci: Irvıng Thalberg. Direktör: George Cukor. Başrollerde:Norma Shearer (Juliet) ve Leslie Howard

(Romeo)

1968 - Romeo and Juliet. İtalyan yapımı. Direktör:Franco Zeffirelli. Başrollerde: Olivia Hussey (Juliet) ve Leonard Whiting (Romeo)

Kostümler Oskar kazandı.

1996 - Romeo + Juliet. Modern mizansenli ve kostümlü ABD yapımı. Direktör:Baz Luhrmann. Leonardo DiCaprio (Romeo) ve Claire Danes (Juliet)
2010 - Letters to Juliet (Juliet'e mektuplar)

Müzik

Dosya:Verona İtaly San Zeno DSC08195.JPG

Verona'da San Zeno Kilisesi. Romeo ve Juliet'in gizlice evlenme kilisesi

Romeo ve Juliet eserinden uyarlanan asgari 24 tane kadar opera bulunduğu bildirilmiştir.^[5] Bunlardan ilki singspiel türünde olan 1776'da Çek besteci "Georg Benda" tarafından Almanca librettoya göre hazırlanmıştır. Romeo ve Juliet'den uyarlanan diğer tanınmış müziksel eserler şöyle özetlenebilir:

1839 - Hector Berlioz Romeo and Juliet adlı senfoni bestesi
1867 - Charles Gounod Roméo et Juliette operası ilk temsili
1869 - Pyotr İlyiç Çaykovski'nin Romeo and Juliet senfonik şiirinin prömiyer konseri
1936 - Sergey Sergeviç Prokofyev Romeo and Juliet balesinin ilk temsili

Türkiye'deki Sahnelemeler

1999-2000 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelenen eserin kadrosunda Tomris İncer, Ayşegül Devrim, Doğan Bavli, Candan Sabuncu, Sevtap Çapan, Erhan Abir ve Burak Davutoğlu gibi isimler yer aldı.^[6]
Van Devlet Tiyatrosu yapımı eser, 2007-2008 sezonunda oynandı. Yönetmenliğini Kemal Başar, dekor tasarımını Murat Gülmez, kostüm tasarımını Nalan Türkoğlu, ışık tasarımını Seyhun Ayaş, müziklerini Can Atilla ve koreografisini Paras Terezakis üstlendi. Modern bir yorumla sahnelenen eserin başrollerini Caner Kadir Gezener ve Ebru Aytürk oynadı.

Kemal Başar eseri Van Devlet Tiyatrosu ve Romanya'daki Tony Bulandra Tiyatrosu sahnelemelerinden sonra, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda da, bu sefer Romanya'daki sahnelemeden hemen sonra hayatını kaybeden ışık tasarımcısı Seyhun Ayaş'ın anısına ithafen sahneledi. 2009-2010 sezonundaki eserin dekor tasarımını Murat Gülmez, kostüm tasarımını Canan Göknil, müziklerini Can Atilla ve koreografisini Hugo Wolff üstlendi. Yine modern bir yorumla sahnelenen eserin başrollerini Mert Turak, Ece Özdikici, Hikmet Körmükçü, Levent Yılmaz, Müge Akyamaç oynadı.